ان هگزان چیست؟

معرفی ان هگزان

ان هگزان، یک مایع آلی بدون رنگ که از زنجیره ای مستقیم از کربن، ساخته شده است. فرمول شیمیایی این آلکان، 6 کربنه، C6H14 است. از N-Hexane، به عنوان یک حلال ازران و ایمن استفاده می شود. اگر از این مایع شیمیایی به صورت خالص استفاده شود، نقطه جوش آن تقریبا 70 درجه ی سانتی گراد است و بویی ندارد.

ان هگزان، حلالی است که غیر واکنشی و غیر قطبی بوده و به راحتی تبخیر می شود. در بنزین های مصرفی، حدود 3 درصد، C6H14 وجود دارد.

هگزان دارای ایزومر های 2- متیل پنتان، 2و3- دی متیل بوتان و نئوهگزان 2و2- دی متیل بوتان است.

جهت خرید مواد شیمیایی اعم از ان هگزان و … می توانید با کارشناسان فروش شرکت شیمی بان تماس بگبرید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید .

کاربرد ها

ان هگزان ها، کاربرد های زیادی در صنعت دارد. یکی از کاربرد های آن، استخراج روغن از دانه های روغنی مانند کانولا و سویا است. از هگزان در ساختار چسب کفش، محصولات چرمی، تمیز کردن و چربی زدایی، تولید پارچه و … استفاده می شود. در آزمایشگاه ها، از N-Hexane، به عنوان جداساز آلاینده هایی مثل روغن و … از آب و خاک، استفاده می شود. یکی از ویژگی های این مایع شیمیایی، جدا نشدن پروتون از ساختار آن است. با توجه به این ویژگی، برای واکنش های بازی قوی، مثل سنتز ارگانولیتیوم، استفاده می شود.

در کروماتوگرافی، از ان هگزان، به عنوان یک حلال غیر قطبی، استفاده می شود.

ساخت و خواص فیزیکی

ان هگزان، از مشتقات نفت خام است. از آنجایی که آلکان هایی مانند هگزان، بی رنگ هستند، نقطه جوش آنها بهم نزدیک است. هرچه شاخه های آلکان، کمتر باشد نقطه ی جوش کمتر است در حالی که نقطه ی ذوب از قانون خاصی پیروی نمی کند.

نقطه ی ذوب برای N-Hexane، 95- درجه، برای ایزومر 3- متیل پنتان، 118- درجه، برای ایزومر 2- متیل پنتان، 153- درجه ی سانتیگراد و برای نئو هگزان 2و2- دی متیل بوتان، 99- درجه است. اما نقطه ی جوش برای N-Hexane تا 2و2- دی متیل بوتان بین 68 درجه ی سانتی گراد تا 49 درجه متغیر است.

هگزان، همانند دیگر آلکان ها، واکنش پذیری کمی دارند اما حلال مناسبی برای مواد شیمیایی واکنش پذیر، به شمار می رود. ان هگزان ها، دارای موادی به نام متیل سیکلو پنتان هستند که ناسازگار با رادیکال، می باشند.

نکات ایمنی در رابطه با ان هگزان

استنشاق ان هگزان در  مقیاس5000 ppm به مدت 10 دقیقه، باعث ایجاد سرگیجه می شود. استنشاق 2500-1000 ppm به مدت 12 ساعت، باعث خواب آلودگی، خستگی، از دست دادن اشتها و پارستزی در اندام های انتهایی می شود. اگر در معرض استنشاق 2500-5000 ppm هگزان قرار بگیرید، این ماده ی شیمیایی، باعث ضعف عضلانی، ضربان سرد در اندام‌ ها، تاری دید، سردرد و بی‌اشتهایی می‌شود.

نشان داده شده است که مواجهه مزمن شغلی با سطوح بالا N-Hexane با نوروپاتی محیطی در حوزه ی مکانیک خودرو در ایالات متحده، سمیت عصبی کارگران در حوزه ی ماشین ‌های چاپ و کارخانه ‌های کفش و مبلمان در آسیا، اروپا و آمریکای شمالی مرتبط است.

مؤسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی ایالات متحده (NIOSH) حد مجاز قرار گرفتن در معرض ایزومر های هگزان (به جز N-Hexane) را 100 ppm معادل 350 میلی گرم بر متر مکعب (0.15 گرم در فوت مکعب) تعیین کرده است.

این مقدار، برای N-Hexane، 50 ppm معادل 180 میلی گرم بر متر مکعب (0.15 گرم در فوت مکعب) در یک روز کاری 8 ساعته، در نظر گرفته شده است. این حد به عنوان حد مجاز قرار گرفتن در معرض (PEL) توسط اداره ایمنی و بهداشت شغلی در سال 1989 پیشنهاد شد. با این حال، این PEL در دادگاه های ایالات متحده در سال 1992 لغو شد. PEL فعلی N-Hexane در ایالات متحده 500 ppm معادل 1800 میلی گرم بر متر مکعب (0.79 گرم در فوت مکعب) است.

هگزان و سایر هیدروکربن های فرار (پترولیوم اتر) خطر آسپیراسیون را ایجاد می کنند. N-Hexane، گاهی اوقات به عنوان دناتوره کننده الکل و به عنوان یک عامل تمیز کننده در صنایع نساجی، مبلمان و چرم استفاده می شود. این دناتوره، به آرامی با حلال های دیگر جایگزین می شود.

مانند بنزین، هگزان بسیار فرار است و خطر انفجار ایجاد می کند. احتراق بخارات هگزان که به طور غیرقانونی در فاضلاب های لوئیزویل (کنتاکی) از یک کارخانه فرآوری سویا متعلق به Ralston-Purina تخلیه شده بود، باعث یک سری انفجار شد که بیش از 21 کیلومتر از خطوط فاضلاب و خیابان های آن شهر را تخریب کرد.