هماتوکسیلین (Hematoxylin) یک رنگ طبیعی از منشاء گیاهی است که از چوب درخت Haematoxylum campechianum (درخت لاگوود) استخراج میشود. این ترکیب با فرمول شیمیایی C₁₆H₁₄O₆ و جرم مولی ≈ 302.28 g/mol شناخته میشود و بهصورت پودر کریستالی بنفش تا خاکستری دیده میشود.
هماتوکسیلین پس از اکسید شدن به **هماتئین (Haematein)** تبدیل میشود که جزء فعال رنگ در رنگآمیزی بافتهاست. این ماده در هیستولوژی و پاتولوژی برای رنگآمیزی هسته سلولها در روش معروف **Hematoxylin & Eosin (H&E)** استفاده میشود و یکی از پرکاربردترین رنگها در آزمایشگاههای میکروسکوپی و بافتشناسی است.
ویژگیها و خواص
| ویژگی |
توضیحات |
| نام شیمیایی / همنامها |
Hematoxylin؛ Natural Black 1؛ Logwood Extract |
| فرمول شیمیایی |
C₁₆H₁₄O₆ |
| جرم مولی |
≈ 302.28 g/mol |
| ظاهر فیزیکی |
پودر کریستالی بنفش تا خاکستری |
| حلالیت |
محلول در الکل، اسیدهای رقیق و محلولهای آبی قلیایی |
| ویژگی نوری |
دارای جذب قوی در محدوده 550–600 nm با رنگ آبی-بنفش |
| ویژگی خاص |
تشکیل کمپلکس با یونهای فلزی مانند آلومینیوم یا آهن برای رنگآمیزی هسته سلول |
کاربردها
- در هیستولوژی و پاتولوژی برای رنگآمیزی هسته سلولها در روش H&E
- در مطالعات میکروسکوپی جهت تمایز ساختارهای بافتی
- در تهیه رنگهای آلومینیومی و آهنی (Harris, Mayer, Weigert Hematoxylin)
- در آزمایشهای آموزشی برای مشاهده تمایز سلولی
ایمنی و نگهداری
- در حالت پودر غیرسمی است، اما محلولهای غلیظ ممکن است باعث تحریک پوستی شوند.
- در ظروف دربسته، خشک و دور از نور نگهداری شود.
- از تماس مستقیم با پوست و چشم اجتناب گردد.
- در هنگام کار از دستکش، عینک و ماسک استفاده شود.
نتیجهگیری
هماتوکسیلین یکی از رنگهای طبیعی کلیدی در علوم زیستی و میکروسکوپی است که به دلیل قدرت رنگدهی بالا، تمایز دقیق بافتها و پایداری عالی در محیطهای آزمایشگاهی، بهعنوان رنگ استاندارد در روشهای هیستولوژیکی بهکار میرود.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.