گلوتن (Gluten) ترکیب پروتئینی طبیعی است که عمدتاً در دانههای غلاتی مانند گندم، جو و چاودار یافت میشود. این ترکیب شامل دو گروه اصلی از پروتئینها به نامهای **گلوتنین (Glutenin)** و **گلیادین (Gliadin)** است که با جذب آب، ساختار شبکهای الاستیک ایجاد میکنند. همین ویژگی موجب خاصیت کشسانی و چسبندگی خمیر در فرآوردههای نانوایی میشود.
گلوتن بهصورت پودر زرد کمرنگ یا بژ روشن در دسترس است و در آب به شکل ژل یا خمیر چسبناک درمیآید. این ماده در صنایع غذایی نقش کلیدی در بهبود بافت، پایداری و حجمدهی دارد و همچنین بهعنوان منبع پروتئین گیاهی در تولید فرآوردههای غذایی جایگزین گوشت به کار میرود.
از نظر ترکیب شیمیایی، گلوتن حاوی درصد بالایی از آمینواسیدهای گلوتامین و پرولین است که موجب پایداری ساختار سهبعدی آن میشوند. این ویژگی سبب شده گلوتن در بیوتکنولوژی و فرمولاسیون مکملهای غذایی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
ویژگیها و خواص
| ویژگی |
توضیحات |
| نام شیمیایی / همنامها |
Gluten ؛ Wheat Gluten |
| منبع طبیعی |
استخراجشده از گندم و سایر غلات حاوی گلوتن |
| ظاهر فیزیکی |
پودر زرد کمرنگ تا بژ روشن |
| حلالیت |
نامحلول در آب سرد؛ متورم و چسبناک در حضور آب |
| ترکیب اصلی |
گلوتنین و گلیادین (پروتئینهای گندم) |
| ویژگی برجسته |
خاصیت کشسانی، چسبندگی و حجمدهی به خمیر |
کاربردها
- افزودنی در فرآوردههای نانوایی برای افزایش کشش و حجم
- منبع پروتئین گیاهی در محصولات جایگزین گوشت
- بهبود دهنده بافت در مواد غذایی فرآوریشده
- کاربرد در بیوتکنولوژی و صنایع مکملهای غذایی
ایمنی و نگهداری
- در افراد مبتلا به سلیاک یا حساسیت به گلوتن باید از مصرف آن اجتناب شود
- در محیط خشک و خنک و دور از رطوبت نگهداری گردد
- در ظروف دربسته برای جلوگیری از آلودگی و جذب بو ذخیره شود
نتیجهگیری
گلوتن ترکیبی پروتئینی با ویژگیهای فیزیکی و عملکردی خاص است که در صنایع غذایی و بیوتکنولوژی بهعنوان مادهای کلیدی برای ایجاد ساختار، چسبندگی و بهبود کیفیت محصول به کار میرود.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.