نیتریک اسید چیست؟

معرفی نیتریک اسید

نیتریک اسید، با فرمول شیمیایی HNO3، یک اسید معدنی بی رنگ و بسیار خورنده است. البته ممکن است گاهی این اسید را به رنگ زرد، مشاهده کنید. دلیل زرد شدن این اسید، اکسید شدن نیتروژن است. آنچه در بازار و صنایع شیمیایی از این اسید معدنی، مورد استفاده قرار می گیرد با غلظت 68 درصد است.

اگر غلظت HNO3 از 68 درصد در آب فراتر رود و به 86 درصد برسد، به آن اسید نیتریک دود می گویند. اسید نیتریک در طیف گسترده ای از فرآیند های شیمیایی مورد نیاز است، از جمله ساخت الیاف مصنوعی، رنگرزی، ساخت برد مدار الکتریکی، آبکاری، مواد منفجره، مواد شیمیایی آزمایشگاهی، تمیز کردن و حکاکی فلزات، نیمه هادی ها، تولید دارو.

همچنین از نیتریک اسید یا HNO3، در ساخت کود ها و سایر مواد شیمیایی آلی، در صنعت چاپ برای حکاکی عکس، در ساخت جواهرات و برای حکاکی شیمیایی مرطوب استفاده می شود.

خواص فیزیکی و شیمیایی

از اسید نیتریک، با نام های نیترات هیدروژن، اسید ازوتیک، آکوا فورتیس، اسید بخار قرمز، نیتال و نیتریل هیدروکسید، نیز شناخته می شود.

نیتریک اسید، مایعی شفاف، بی رنگ یا زرد، خورنده با بوی تند است. نقطه ی ذوب آن منفی  41.59 درجه سانتیگراد و نقطه ی جوش نیتریک اسید، 121 درجه سانتیگراد است.

اگر بخواهیم به خواص شیمیایی این اسید خورنده اشاره کنیم، باید بگوییم نیتریک اسید ترکیبی بسیار اسیدی و واکنش پذیر است. نیتریک اسید، در هوای مرطوب بخار می شود، به آسانی با ترکیبات آلی و پلاستیکی و بسیاری از فلزات واکنش نشان می دهد.

آمونیاک روی صفحات پلاتین اکسید می شود و گاز های نیتروژن مانند NO2 تولید می کند. سپس این گاز ها در آب جذب می شوند. از این جذب، اسید نیتریک ضعیف (W-NA) که تا 68٪ (آزئوتروپ) است، ساخته می شود. از طریق یک فرآیند اصلاح، تا 99٪ اسید نیتریک غلیظ (C-NA) افزایش داده می شود.

از آنجایی که اسید نیتریک ضعیف از گازها – آمونیاک و هوا تولید می شود – بسیار خالص است و حاوی فلزات سنگین نیست.

تاثیر اسید نیتریک بر بدن

بخار نیتریک اسید، برای چشم ها، گلو، ریه ها بسیار تحریک کننده و برای دندان ها خورنده است. اگر بخار این اسید معدنی، به مقدار قابل توجهی استنشاق شود منجر به سرفه شدید، درد قفسه سینه و تنگی نفس می شود. همانند دیگر اسید ها، HNO3 باعث سوختگی پوست یا محل تماس می شود.

مقادیر کمی اسید نیتریک در هوای گردشی در شهر های بزرگ و اطراف آن وجود دارد. ممکن است با استنشاق آن به صورت بخار در مقادیر اندکی جذب شود. یا ممکن است گاها، آن را به شکل مایع قورت دهید.

همچنین، در باران مناطقی که اکسید نیتریک (محصول احتراق) با ازن و آب واکنش می دهد و اسید نیتریک تشکیل می دهد، به مقدار کم این اسید وجود دارد.

افرادی که در نزدیکی صنایعی که اسید نیتریک تولید یا استفاده می کنند زندگی می کنند، ممکن است به دلیل نرخ کم انتشار، در معرض مقادیر بسیار کمی از این ترکیب قرار گیرند. اسید نیتریک ممکن است در هر جایی که دما های بسیار بالا در حضور هوا (نیتروژن و اکسیژن) و آب ایجاد می شود، به مقدار بسیار کمی تشکیل شود.

دستورالعمل استفاده و کاربرد

حداکثر میانگین وزنی مجاز برای استفاده ی نیتریک اسید در مدت زمان هشت ساعته، 5.2 میلی گرم بر متر مکعب و حداکثر محدودیت نوردهی کوتاه مدت برای این اسید، 10 میلی گرم بر متر مکعب است.

این استاندارد ها فقط برای استفاده در محل کار مناسب هستند و محدود به صنعت یا عملیات خاصی نیستند. قبل از استفاده از استاندارد ها، مطمئن شوید که نحوه تفسیر استانداردها را درک کرده اید. هیچ دستورالعملی برای اسید نیتریک در دستورالعمل های آب آشامیدنی، وجود ندارد.

رعد و برق ‌های شدید می‌توانند دمای کافی برای تولید دی اکسید نیتروژن ایجاد کنند که با آب ترکیب می‌شود و اسید نیتریک را تشکیل می‌دهد.

اسید نیتریک در بسیاری از کاربرد های صنعتی به دلیل ویژگی های اکسید کننده یا اسیدی آن استفاده می شود، از جمله تولید محصولات نیتروژن که عمدتا برای کوددهی در نظر گرفته شده است. اسید آدیپیک، حد واسط نایلون 6،6 شیمی، مورد استفاده در تولید الیاف مصنوعی، نخ های نایلونی و قطعات پلاستیکی برای خودرو، پلی اورتان ها (MDI و TDI): عایق، فوم، رنگ و پوشش از این موارد هستند.

خرید نیتریک اسید
شرکت شیمی بان آوش افتخار دارد بعنوان یکی از واردکنندگان با تجربه و خوشنام محصولات شیمیایی با برندهای مرک ، سیگما و … جهت ارائه خدمات به هموطنان عزیز شناخته می شود .
جهت خرید مواد شیمیایی می توانید با کارشناسان فروش شرکت شیمی بان آوش تماس بگیرید و از مشاوره رایگان برخوردار شوید .