بنزن و کاربردهای صنعتی فراوان آن
بنزن ماده ای شیمیایی با فرمول مولکولی C6H6، یک ماده بسیار پرکاربرد اما در عین حال خطرناک در صنعت و آزمایشگاه محسوب می شود. در این متن قصد داریم ویژگی ها، خطرات و کاربردهای صنعتی این هیدروکربن حلقوی تقریبا ساده را مورد بررسی قرار دهیم.
جهت تهیه و ثبت سفارش خرید بنزن و همچنین دریافت پاسخ پرسش های خود پیش از خرید آن می توانید از تخصص و تجربه کارشناسان ما در مجموعه شیمی بان آوش استفاده نمایید. برای این کار کافی است با کادر پشتیبانی ما به شماره های مربوطه تماس بگیرید. همچنین ثبت سفارش خرید مواد شیمیایی و مواردی همچون رفرنس استاندارد خود را می توانید به صورت اینترنتی نیز در وب سایت ما انجام دهید.
برخی از خواص و ویژگی های بنزن
بنزن ماده ای شیمیایی با حالت فیزیکی مایع است که همچون اغلب قریب به اتفاق هیدروکربن ها فراریت بالایی دارد. این مایع به صورت بی رنگ و با بویی بسیار خوش شناخته می شود؛ جالب است بدانید که نام گذاری بنزن به این نام نیز به دلیل همین بوی خوش آن است، بنزن در زبان یونانی به معنای خوشبو می باشد.
جهت تشخیص وجود بنزن یا C6H6 در یک ترکیب از رنگ شعله ترکیب به هنگام سوختن نیز استفاده می کنند؛ به این صورت که ترکیبات حاوی C6H6 با شعله ای به رنگ زرد می سوزند و تشخیص وجود این ماده در داخل ترکیب را میسر می سازند. البته سوختن ترکیبات حاوی بنزن با فرآورده مضر دوده نیز همراه است.
برخی از خواص و ویژگی های بنزن
اگر بخواهیم در مورد ساختار شیمیایی C6H6 صحبت کنیم بایستی آن را به صورت حلقه ای شش ضلعی در نظر بگیریم که دارای سه پیوند دوگانه و سه پیوند یگانه به صورت یک در میان در میان کربن های واقع در رئوس خود است. البته این پیوندها دائما در حال جا به جایی هستند و به اصطلاح شیمیدان ها گفته می شد که این پیوندها به صورت رزونانسی تغییر می کنند. رزونانس پیوند خود دلیلی بر پایدارتر شدن ساختار است که با وجود حلقه شش ضلعی در مورد C6H6 این پایداری بیشتر نیز می شود.
چرا گفته می شود بنزن در عین پرکاربرد بودن یک ماده شیمیایی خطرناک است؟
بنزن به دلیل شناخته شدن به عنوان یک ماده شیمیایی سرطان زا ماده ای خطرناک خطاب می شود و به پژوهشگران آزمایشگاهی تاکید بسیاری می شود که به هنگام کار با آن در زیر هود به انجام آزمایش بپردازند و رعایت اصول ایمنی را در اولویت کار خود قرار دهند. البته برخی افراد نیز در انجام پژوهش هایی که از بنزن به عنوان حلال استفاده می کنند جایگزین کردن آن با حلال های بی خطر دیگر همچون استون را راهکار بهتری می دانند.
علاوه بر سرطان زا بودن، طبق مطالعات علمی انجام شده C6H6 بر بافت سلول های مغز استخوان که وظیفه تولید سلول های خونی را دارند نیز تاثیر منفی می گذارد، به گونه ای که توانایی بدن در خون رسانی کاهش یافته و سیستم ایمنی نیز تضعیف می گردد. برای آشنایی با جزئیات خطرات بنزن برای بدن می توانید به منابع مربوطه مراجعه نمایید.
کاربردهای صنعتی فراوان بنزن
بنزن یا C6H6 به دلیل داشتن خواص منحصر به فرد و جالب توجهی چون بوی خوش، دمای ذوب بالا، اشتعال پذیری خوب، حلالیت بالا در برخی مواد و انحلال ناچیز در آب دارای کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف شده است. از جمله صنایعی که از این ماده در جهت تولید محصولات خود استفاده می کنند می توان به:
- صنعت تولید مواد پلاستیکی
- صنعت تولید رنگ و رزین
- صنعت تولید انواع نایلون
- تولید لاستیک مصنوعی
- صنعت تولید انواع روغن های روان کننده
- تولید فنول
- تولید شوینده ها و انواع مواد پاک کننده
- تولید سموم آفت کش
و غیره اشاره کرد. علاوه بر اینها از بنزن به مقدار بسیار کم (به دلیل سرطان زا بودن و سایر خطرات مذکور در بالا) جهت بالا بردن عدد اکتان بنزین نیز استفاده می کنند. استانداردهای جهانی تدوین شده توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا میزان مجاز بنزن مورد استفاده برای بالا بردن عدد اکتان بنزین را 1 درصد حجمی اعلام کرده اند در حالی که استانداردهای جهانی تدوین شده توسط ایالات متحده آمریکا که پیش از این همین مقدار را مجاز اعلام کرده بود، از سال 2011 مقدار آن را به 0.6 درصد حجمی بنزین کاهش داد.