مزیتیلن (Mesitylene) که همچنین با نام ۱,۳,۵-تریمتیلبنزن (1,3,5-Trimethylbenzene) شناخته میشود، یک هیدروکربن آروماتیک کمقطب و فرّار است که بهصورت مایع بیرنگ با بوی مشخص آروماتیک دیده میشود. این ماده بهدلیل نقطهٔ جوش نسبتاً بالا، پایداری شیمیایی خوب و امتزاجپذیری با اغلب حلالهای آلی، بهعنوان حلال فرایندی/واکنشی و نیز خوراک پتروشیمی برای تولید مشتقات سهعاملی استفاده میگردد.
ویژگیها و خواص
| ویژگی |
توضیحات |
| نام شیمیایی/همنامها |
Mesitylene؛ 1,3,5-Trimethylbenzene |
| فرمول مولکولی |
C9H12 |
| جرم مولی |
≈ 120.19 g/mol |
| شکل ظاهری/بو |
مایع بیرنگ با بوی آروماتیک مشخص |
| نقطهٔ جوش / ذوب |
b.p.≈ 164–165 °C | m.p.≈ −44 °C |
| چگالی (20–25°C) |
≈ 0.86–0.87 g/mL |
| حلالیت/اختلاطپذیری |
عملاً نامحلول در آب؛ امتزاجپذیر با بیشتر حلالهای آلی (الکلها، کتونها، آروماتیکها) |
| نقطهٔ اشتعال (کاپ بسته) |
حدود 50–54 °C (مایع قابلاشتعال) |
| ویژگی بارز |
آروماتیک کمقطب با تقارن ۱,۳,۵؛ حلال کمواکنش و خوراک تولید مشتقات سهعاملی |
کاربردها
- حلال در پوششها، رزینها، جوهرهای چاپ و سنتزهای آلی کمقطب
- میانجی پتروشیمی برای اکسیداسیون به تریمِسیک اسید (1,3,5-benzenetricarboxylic acid) و مشتقات مرتبط
- سولفوناسیون/نیتراسیون برای تولید مشتقات عملکردی (مانند مسیتیلنسولفونیک اسید)
- استاندارد/مرجع در برخی آزمونهای GC و مطالعات سینتیکی آروماتیکها
ایمنی و نگهداری
- قابلاشتعال: بخارات میتوانند با هوا مخلوطهای انفجاری تشکیل دهند—دور از شعله/جرقه و حرارت
- استنشاق بخارات موجب سرگیجه/تحریک میشود؛ تهویهٔ مناسب و کار در هود توصیه میگردد
- برای آبزیان زیانبار؛ از ورود به فاضلاب جلوگیری و پسماند طبق مقررات دفع شود
- نگهداری در ظرف دربسته و مقاوم، در محل خنک و دور از اکسیدکنندههای قوی
نتیجهگیری
بهدلیل کمقطبی، نقطهٔ جوش مناسب و سازگاری گسترده با حلالهای آلی، گزینهای کارآمد برای حلال فرایندی و نیز خوراک سنتزی جهت تولید مشتقات سهعاملی است—بهشرط رعایت الزامات ایمنی حریق و زیستمحیطی.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.