دیایزوپروپیلآمین (Diisopropylamine – DIPA) یک آمین ثانویه آلی با ساختار شاخهدار است که به دلیل ویژگیهای بازی و واکنشپذیری بالا، در صنایع شیمیایی و آزمایشگاهها اهمیت زیادی دارد. این ماده مایع بیرنگی است که بوی تند و متمایز آمینی دارد و به دلیل ساختار حجیم خود، به عنوان باز آلی غیرنوکلئوفیل در واکنشهای سنتزی بسیار محبوب است.
دیایزوپروپیلآمین در تولید داروها، ساخت کاتالیزورها، سنتز مواد آلی خاص، تهیه معرفهای شیمیایی و واکنشهای حساس استفاده میشود. این ترکیب پیشساز معرف معروف LDA (لیتیوم دیایزوپروپیلآمید) است که یکی از بازهای بسیار قوی و پرکاربرد در سنتز آلی بهشمار میرود. همچنین در ساخت پلیمرها، افزودنیهای شیمیایی و فرمولاسیونهای صنعتی نیز استفاده میشود.
ویژگیها و مشخصات
| ویژگی |
توضیحات |
| نام / همنامها |
Diisopropylamine؛ DIPA؛ (CH₃)₂CHNHCH(CH₃)₂ |
| فرمول شیمیایی |
C₆H₁₅N |
| جرم مولی |
101.19 g/mol |
| ظاهر فیزیکی |
مایع بیرنگ با بوی تند آمینی |
| نقطه جوش |
110–112°C |
| دانسیته |
0.72 g/cm³ |
| حلالیت |
محلول در الکلها، اتر، بنزن و حلالهای آلی؛ انحلال محدود در آب |
کاربردها
- پیشساز معرف LDA (لیتیوم دیایزوپروپیلآمید)
- باز غیرنوکلئوفیل در سنتز آلی
- ساخت داروها و ترکیبات آلی حساس
- تولید کاتالیزورها و مواد واسطه شیمیایی
- کاربرد در صنایع شیمیایی و واکنشهای تخصصی آزمایشگاهی
- استفاده در تولید پلیمرها و افزودنیهای صنعتی
ایمنی و نگهداری
- در ظرف دربسته، دور از حرارت، نور و مواد اکسیدکننده نگهداری شود.
- بخارات محرک بوده و باید در تهویه مناسب استفاده شود.
- تماس مستقیم با پوست و چشم باید اجتناب شود.
- قابلاشتعال است؛ از منابع جرقه و شعله دور نگهداشته شود.
نتیجهگیری
دیایزوپروپیلآمین یک آمین آلی مهم در صنعت و سنتز آلی است که بهعنوان پیشماده معرفهای قوی، باز غیرنوکلئوفیل و ماده اولیه تولید ترکیبات شیمیایی تخصصی به کار میرود. ویژگیهای واکنشپذیر و خواص ساختاری آن، این ماده را به یکی از ترکیبات ارزشمند آزمایشگاهی و صنعتی تبدیل کرده است.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.