۱و۱۰-اورتو فنانترولین (1,10-Phenanthroline) ترکیبی آلی از گروه لیگاندهای دو دندانهای با فرمول مولکولی C₁₂H₈N₂ و جرم مولی ≈ 180.21 g/mol است. این ترکیب بهصورت پودر سفید تا زرد روشن مشاهده میشود و در حلالهایی مانند اتانول، کلروفرم و اتر بهخوبی حل میشود.
این ماده یکی از لیگاندهای مهم در شیمی هماهنگی است که با یونهای فلزی مانند Fe²⁺، Cu²⁺، Ni²⁺ و Zn²⁺ کمپلکسهای پایدار تشکیل میدهد. معروفترین کمپلکس آن با آهن (II) است که رنگ قرمز نارنجی دارد و در آزمونهای رنگسنجی برای تعیین آهن مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیها و خواص
| ویژگی |
توضیحات |
| نام شیمیایی / همنامها |
1,10-Phenanthroline؛ o-Phenanthroline؛ Orthophenanthroline |
| فرمول شیمیایی |
C₁₂H₈N₂ |
| جرم مولی |
≈ 180.21 g/mol |
| ظاهر فیزیکی |
پودر سفید تا زرد روشن |
| حلالیت |
محلول در اتانول، کلروفرم و اتر |
| نقطه ذوب |
≈ 117–120 °C |
| ویژگی برجسته |
لیگاند قوی برای تشکیل کمپلکسهای پایدار با یونهای فلزی |
کاربردها
- در شیمی تجزیه برای شناسایی و تعیین غلظت یون آهن (II)
- در شیمی هماهنگی برای سنتز کمپلکسهای فلزی پایدار
- در تحقیقات بیوشیمیایی برای بررسی واکنشهای فلز-پروتئین
- در ساخت سنسورهای الکتروشیمیایی و اپتیکی
ایمنی و نگهداری
- در مکان خشک و خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شود.
- از تماس مستقیم با پوست، چشم و بخار آن خودداری گردد.
- در هنگام کار از دستکش، ماسک و عینک ایمنی استفاده شود.
- پسماندهای حاوی فلزات سنگین باید بهصورت ایمن دفع شوند.
نتیجهگیری
۱و۱۰-اورتو فنانترولین لیگاندی پرکاربرد در شیمی تجزیه و هماهنگی است. خاصیت کلاتهکنندگی قوی و توانایی تشکیل کمپلکسهای رنگی پایدار، این ماده را به یکی از معرفهای اصلی در آنالیزهای فلزی و تحقیقات دانشگاهی تبدیل کرده است.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.