ستیل تریمتیل آمونیوم برمید (Cetyltrimethylammonium Bromide – CTAB) با فرمول C₁₉H₄₂BrN یک سورفکتانت کاتیونی مهم است که بهصورت پودر یا کریستال سفید ارائه میشود. ساختار آمونیوم چهارتایی این ماده موجب شده در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی و بیولوژیکی بهعنوان عامل فعال سطحی بسیار مؤثر عمل کند.
CTAB در بیوشیمی برای استخراج و تصفیه DNA، ایجاد لیز سلولی و پایدارسازی پروتئینها استفاده میشود. این ماده در نانوتکنولوژی نقش مهمی در سنتز نانوذرات (بهویژه نانوذرات طلا و سیلیکا) بهعنوان الگو (Template) و پایدارکننده دارد. همچنین در فرمولاسیون شامپوها، پاککنندهها، امولسیونها و محصولات آرایشی به دلیل خاصیت سورفکتانت کاتیونی مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیها و مشخصات
| ویژگی |
توضیحات |
| نام / همنامها |
Cetyltrimethylammonium Bromide؛ CTAB؛ Cetrimonium Bromide |
| فرمول شیمیایی |
C₁₉H₄₂BrN |
| جرم مولی |
364.45 g/mol |
| ظاهر فیزیکی |
پودر یا کریستال سفید |
| نقطه ذوب |
241–243°C |
| دانسیته |
0.97 g/cm³ |
| حلالیت |
محلول در آب گرم، الکل و متانول؛ ایجاد محلول کاتیونی فعال |
کاربردها
- سورفکتانت کاتیونی در شویندهها و محصولات آرایشی
- استخراج و خالصسازی DNA (روش CTAB)
- سنتز نانوذرات و استفاده بهعنوان پایدارکننده
- ایجاد امولسیون و پایدارسازی فرمولاسیونها
- کاربرد در بیوشیمی و زیستفناوری
- استفاده در محیطهای آزمایشگاهی و تحقیقاتی
ایمنی و نگهداری
- در ظرف دربسته، دور از گرما، نور و رطوبت نگهداری شود.
- در تماس با پوست و چشم میتواند تحریککننده باشد.
- استفاده از دستکش و عینک ایمنی توصیه میشود.
- در محیط دارای تهویه مناسب استفاده گردد.
نتیجهگیری
ستیل تریمتیل آمونیوم برمید (CTAB) یک سورفکتانت کاتیونی پرکاربرد در بیوشیمی، نانو، شویندهها و فرمولاسیونهای صنعتی است. خاصیت فعالکنندگی سطحی و توانایی ایجاد کمپلکس با مولکولهای زیستی، این ماده را به یکی از ترکیبات مهم در پژوهشها و صنایع تبدیل کرده است.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.