تِرت-بوتانول (tert-Butanol) یا تِرت-بوتیل الکل یک الکل نوع سوم با فرمول مولکولی C₄H₁₀O و جرم مولی ≈ 74.12 g/mol است.
این ترکیب بهصورت مایع بیرنگ و فرار با بوی مشخص مشاهده میشود و در دماهای پایینتر ممکن است به شکل جامد کریستالی درآید.
تِرت-بوتانول در آب، اتانول، اتر و بسیاری از حلالهای آلی بهخوبی حل میشود و بهدلیل پایداری بالا و تبخیر سریع، بهطور گسترده در صنایع شیمیایی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
در سنتز آلی، این ترکیب بهعنوان **حلال قطبی، عامل خشککننده و پیشماده در تهیه تِرت-بوتیل مشتقات** از جمله تِرت-بوتیلاتیلاتر و تِرت-بوتیلهالیدها به کار میرود.
همچنین در سوختها بهعنوان افزودنی اکسیژنه برای بهبود احتراق مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیها و خواص
| ویژگی |
توضیحات |
| نام شیمیایی / همنامها |
tert-Butanol؛ tert-Butyl alcohol؛ 2-Methyl-2-propanol |
| فرمول مولکولی |
C₄H₁₀O |
| جرم مولی |
≈ 74.12 g/mol |
| ظاهر فیزیکی |
مایع بیرنگ با بوی مشخص (در دمای اتاق) |
| نقطه جوش |
≈ 82 °C |
| نقطه ذوب |
≈ 25.5 °C |
| چگالی |
≈ 0.78 g/cm³ (در 25 °C) |
| حلالیت |
محلول در آب، اتانول، اتر و استون |
| ویژگی برجسته |
الکل نوع سوم با پایداری بالا و تبخیر سریع؛ حلال و عامل انتقال گروه تِرت-بوتیل |
کاربردها
- بهعنوان حلال در سنتزهای آلی و واکنشهای آزمایشگاهی
- در تولید تِرت-بوتیل مشتقات مانند اترها و استرها
- بهعنوان افزودنی سوخت برای بهبود احتراق و کاهش دود
- در صنایع رنگ، رزین و داروسازی به عنوان ماده واسطه
- بهعنوان عامل خشککننده در واکنشهای حساس به رطوبت
ایمنی و نگهداری
- قابل اشتعال؛ از تماس با شعله یا حرارت خودداری شود.
- در محل خشک، خنک و با تهویه مناسب نگهداری گردد.
- از تماس مستقیم با پوست و چشم جلوگیری شود.
- در هنگام کار از دستکش، ماسک و عینک ایمنی استفاده گردد.
نتیجهگیری
تِرت-بوتانول ترکیبی مهم در شیمی آلی و صنعتی است که بهدلیل ویژگیهای تبخیر سریع، پایداری بالا و قابلیت حلالیت گسترده، در فرایندهای سنتزی و تولیدی بهطور وسیع مورد استفاده قرار میگیرد.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.