سدیم بوروهیدرید (Sodium Borohydride) با فرمول NaBH₄ یکی از پرکاربردترین مواد احیاکننده در شیمی آلی و معدنی است. این ماده بهصورت پودر یا گرانول سفید عرضه میشود و به دلیل پایداری نسبی، قدرت احیایی بسیار بالا و انتخابپذیری مناسب، در بسیاری از واکنشهای سنتزی مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم بوروهیدرید در سنتزهای آلی بهعنوان احیاکننده انتخابی برای آلدهیدها و کتونها به الکلهای نوع اول و دوم شناخته میشود. همچنین در صنایع دارویی برای تولید بسیاری از ترکیبات فعال، در تصفیه فلزات برای کاهش ناخالصیها، و در صنایع کاغذ و خمیر کاغذ برای فرآیندهای سفیدکنندگی کاربرد دارد. این ماده در سنتز بسیاری از بوروهیدریدها و واکنشهای کاتالیستی نیز نقش کلیدی دارد.
ویژگیها و مشخصات
| ویژگی |
توضیحات |
| نام / همنامها |
Sodium Borohydride؛ NaBH₄؛ Sodium Tetrahydroborate |
| فرمول شیمیایی |
NaBH₄ |
| جرم مولی |
37.83 g/mol |
| ظاهر فیزیکی |
پودر یا گرانول سفید |
| نقطه ذوب |
400°C (تجزیهای) |
| دانسیته |
1.07 g/cm³ |
| حلالیت |
قابل حل در آب با تجزیه؛ محلولهای قلیایی پایدارترند |
کاربردها
- احیاکننده قوی در سنتزهای آلی
- تولید ترکیبات دارویی و مواد فعال
- حذف ناخالصیهای فلزی و تصفیه فلزات
- سفیدکنندگی در صنایع خمیر و کاغذ
- تولید ترکیبات بوروهیدریدی
- استفاده در واکنشهای کاتالیستی و هیدروژناسیون
ایمنی و نگهداری
- در تماس با آب گاز هیدروژن آزاد میکند؛ خطر اشتعال وجود دارد.
- در ظرف کاملاً دربسته، دور از رطوبت، گرما و مواد اکسیدکننده نگهداری شود.
- از تماس با پوست و چشم جلوگیری گردد.
- استفاده از عینک، ماسک و دستکش ایمنی ضروری است.
نتیجهگیری
سدیم بوروهیدرید یکی از ارزشمندترین عوامل احیاکننده در صنعت و آزمایشگاهها است. واکنشپذیری بالا، انتخابپذیری مناسب و کاربرد گسترده در سنتزهای آلی و تصفیه فلزات، این ماده را به یکی از ترکیبات کلیدی در شیمی مدرن تبدیل کرده است.
بررسی
هنوز دیدگاهی داده نشده است.